Pytanie o tradycyjną kuchnię dolnośląską nie znajduje jednoznacznej odpowiedzi. Bo czy można dziś mówić o spójnym historycznie stole Dolnego Śląska, zważywszy na skomplikowaną historię tego regionu? To z pewnością zadanie niełatwe. 

Wrzucając do jednego kociołka tradycje kulinarne różnych kultur, które spotkały się w okolicach Wrocławia, Jeleniej Góry, Wałbrzycha czy Świdnicy, otrzymujemy potrawę zróżnicowaną, zarówno pod względem smaków, metod przygotowania czy podstawowych składników. Ta kulinarna mozaika ma odcienie ekskluzywnej kuchni europejskiej, pruskiej prostoty i wschodniej łagodności.

Bogacze, przygotowując uczty w swych rezydencjach, raczyli się dziczyzną, wołowiną i drobiem, nie gardzili też pstrągiem czy karpiem, które hodowane były w regionie już w średniowieczu. Podczas jesiennych uczt nie mogło na stołach zabraknąć pieczonych kaczek i gęsi. W eleganckich restauracjach, które rozwijały się prężnie w XVIII wieku, w miastach Dolnego Śląska smakosze zajadali się wykwintnymi potrawami kuchni europejskiej. W mniej eleganckich lokalach serwowano lokalne pożywne: kiełbaski, golonki i boczek czy sałatkę śledziową. Menu zmieniało się stopniowo pod wpływem ludności przybywającej ze wschodu, którzy przywieźli ze sobą choćby pierogi i potrawy z kasz, takie jak czarne gołąbki podawane pierwotnie podczas wieczerzy wigilijnej.

Aby osłodzić tę historię, warto wspomnieć o ciastach drożdżowych. Proste drożdżowe baby, placki drożdżowe z kruszonką (Streuselkuchen), migdałami i owocami, w których rozsmakowali się pruscy Hohenzollernowie, do dziś stanowią podstawę dolnośląskich wypieków. 

Krajobraz Dolnego Śląska to z jednej strony urokliwe zamki i pałace, których świetność się przywraca, z drugiej wielkie i małe miasta oraz wioski położone w urokliwych kotlinach albo na wzgórzach. To na bogatych pruskich dworach, w miejskich restauracjach i wreszcie w domach zasiedlanych po II wojnie światowej, kształtowały się smaki, które z czasem wchodziły w menu kuchni regionalnej. 

Cały proces wymiany kulinarnej trwał przez setki lat i do dziś zdumiewa różnorodnością. Rozsmakuj się w niej!

Życzę smacznego!

Dr Aleksandra Kleśta-Nawrocka