W 1385 roku, kiedy Polska i Litwa złączyła unia w Krewie, a Władysław Jagiełło wstąpił na tron, w środku mazurskiej puszczy, niedaleko miejsca, gdzie dziś leży Ełk znajdował się (dość umowny, jak to w średniowie­czu) trójkąt granic: Królestwa Polskiego na południu, Wielkiego Księstwa Litewskiego na wschodzie i Pań­stwa Krzyżackiego na północy. Połączenie to okazało się symboliczne - przez kolejne stulecia historia, kultura i tradycja Warmii i Mazur, a wraz z nimi także kuchnia tego regionu, kształtowane były przede wszystkim przez Polaków, Litwinów i Niemców. Jak na dłoni widać to i dziś, w warmińsko-mazurskim tyglu kulinar­nym. Polska tradycja to wspaniałe wędliny (jak dylewska szynka dojrzewająca), popularność śmietany, a także ziół i leśnych przysmaków: grzybów i owoców (malin, jagód, żurawiny). Z kuchni litewskiej na trwałe w tra­dycję Warmii i Mazur wpisały się pierogi-dzyndzałki, cepeliny, schab Wereszczaki i chłodnik na botwince, z kuchni niemieckiej przyszło chociażby „bauernfrühstück” (pożywne chłopskie śniadanie z ziemniakami, sło­niną, boczkiem), obfitość dań mącznych oraz słodko-kwaśne mocno przyprawione smaki. Była też junkierska tradycja kuchni mięsnej opartej na wieprzowinie i dziczyźnie. Ale to nie wszystko. W kuchni Warmii i Mazur można też znaleźć dawne ślady francuskie (ślimaki na dworze biskupów warmińskich) i całkiem nowe z Ukra­iny czy Białorusi, a związane z powojennymi repatriacjami.

Warmiacy i Mazurzy zawsze potrafili korzystać w kuchni z naturalnych bogactw: jezior i lasów. Bogactwo dań rybnych, w tym tak oryginalnych, jak flaczki z lina albo rosół z siei, zaskakuje i dziś przybyszów z innych części Polski. Trzeba więc koniecznie spróbować zupy rybnej, najlepiej takiej z kilku różnych gatunków ryb i szczupaka (przepisy na tą rybę idą na Warmii i Mazurach w tuziny). Kuchnia Warmii i Mazur to fascynująca kulinarna przygoda wśród czystej przyrody i niepowtarzalnych krajobrazów. Warto przeżyć ją wraz z Polski­mi Skarbami Kulinarnymi.

Życzę smacznego!
Szymon Gatlik
Food & Travel Kraków